Cirkel van invloed, dé tool waarmee jij een verschil kan maken?!

De cirkel van invloed is een term die onder andere gebruikt wordt bij managementtrainingen en studies voor beroepen waarbij je met mensen werkt. De cirkel van invloed en betrokkenheid is de omgeving waarbinnen je invloed kunt uitoefenen.

Op je werk bijvoorbeeld maar ook in je persoonlijke omgeving heb je een cirkel van invloed. Het heeft niet zo zeer met macht te maken, maar veel meer met jouw mogelijkheden om het verschil te maken op een positieve manier. 

Hoe creëer je een cirkel van invloed?

Sommige mensen beschikken over een natuurlijk overwicht. Ze nemen automatisch de leiding, bijvoorbeeld als er een bepaalde klus moet worden geklaard. Ze bedenken een goede strategie en verdelen de taken.

Daarbij houden ze automatisch rekening met de competenties van de betrokken medewerkers. Jij kunt dit goed, dus jij doet dit. Jij weet hoe dat werkt, dus dat is jouw taak. Als dat taken verdelen en opdrachten geven op een natuurlijke manier gaat dan is er sprake van een gezonde cirkel van invloed en zal de uitvoering van de opdracht als vanzelf op rolletjes lopen.

Dit soort mensen heeft of vindt vrijwel altijd een leidinggevende functie en het kunnen ook hele goede leidinggevenden zijn. Daarvoor moet er wel voldaan worden aan een aantal persoonlijkheidskenmerken. 

Niet alleen invloed, maar ook betrokkenheid

Je cirkel van invloed moet ook een cirkel van betrokkenheid zijn. Als je een leidinggevende bent die alleen maar opdrachten uitdeelt en bevelen geeft dan zal je dat niet geliefd maken bij je medewerkers.

Een leidinggevende moet in staat zijn om naast kritiek ook complimenten te geven. Hij moet regelmatig persoonlijk contact hebben met zijn team om te horen of alles nog goed gaat op de werkvloer.

Persoonlijke gesprekken met medewerkers zijn daarbij heel belangrijk. Zeker als er bij een bedrijf deels of misschien wel geheel thuisgewerkt wordt dan is het belangrijk dat je als leidinggevende weet hoe het met die ene medewerker gaat en of hij of zij zijn werk goed kan doen en zich daar prettig bij voelt. 

Carrière maken, zo ging dat vroeger

In de vorige eeuw was het gebruikelijk dat medewerkers binnen een bedrijf automatisch op een bepaald moment een leidinggevende functie kregen. Je begon na de middelbare school met een eenvoudig kantoorbaantje.

Door werkervaring op te doen en aanvullende cursussen te doen kon je opklimmen naar een hogere functie met een beter salaris. En als dan je leidinggevende promotie maakte of met pensioen ging dan was het logisch dat jij doorschoof naar die post. Zo kon je opklimmen van teamchef naar afdelingschef en wellicht nog een stapje hoger.

Dat trapsgewijs opklimmen kon ook prima, want mensen werkten vaak hun hele leven bij hetzelfde bedrijf. Naar kwaliteiten werd vaak niet gekeken. Je kreeg een baan als leidinggevende als je ‘goed lag’ bij het hogere management. Je werd er ook niet in getraind of begeleid. Vanaf nu ben je chef, succes ermee.

Vandaag de dag gaat dat gelukkig heel anders…

Natuurlijk leiderschap is niet iedereen gegeven

Je kunt cursussen volgen en seminars volgen over leiderschap, maar dat wil nog niet zeggen dat je daarmee ook een goede leidinggevende bent of wordt. Leidinggeven moet voor een groot deel in je zitten.

Als je beschikt over natuurlijk leiderschap dan kost het je helemaal geen moeite om je team te motiveren en ervoor te zorgen dat iedereen met plezier zijn werk doet. Je hoeft dan vaak ook maar zelden te sturen. Iedereen kent zijn taken en helpt elkaar als dat nodig is. Ze weten dat ze op je kunnen terugvallen als dat nodig is en op je kunnen rekenen als er een probleem moet worden opgelost.

Maar weinig mensen begeven zich op een dergelijke natuurlijke manier binnen hun cirkel van invloed. 

Cirkel van invloed wordt al in je jeugd ontwikkeld

De cirkel van invloed ontwikkel je vaak al als kind. Ga kijken op een basisschool en je ziet al in groep 1 en 2, bij de kleuters, wie de geboren leiders zijn. Ze nemen de leiding in de zandbak en als er iets van de Duplo blokken moet worden gebouwd.

Het is natuurlijk niet gezegd dat deze kleuters later CEO’s worden, maar vaak geeft het wel een indicatie over de toekomst die voor deze persoon is weggelegd.

Vervolgens moet het kind zich natuurlijk goed ontwikkelen. Hij moet graag willen leren en de juiste keuzes maken qua vervolgstudie. En dan moet hij gaan werken aan zijn eigen cirkel van invloed om uiteindelijk zijn aangeboren talenten als leider optimaal te kunnen benutten.

De cirkel van invloed bij pubers

De puberteit is heel belangrijk als het gaat om het creëren van een cirkel van invloed. In de laatste jaren basisschool en de jaren op de middelbare school wordt je karakter voor een belangrijk deel gevormd.

Erbij horen en meetellen zijn begrippen die in deze levensfase belangrijk zijn. Populaire kinderen creëren zonder veel moeite een cirkel van invloed om zich heen.

Andere jongens en meisjes die er graag bij willen horen sluiten zich aan. Dat zijn vaak kinderen die zelf niet zo voorop lopen. Ze lopen achter 1 of 2 leiders van het groepje aan. Op die manier gaan de jongeren dingen ontdekken zoals stiekem een sigaret roken of snoep stelen in de supermarkt.

Maar ook andere zaken zoals verkering krijgen en je verantwoordelijkheid nemen bij het uitvoeren van taken op school, op de sportclub of thuis.

Cirkel van invloed en betrokkenheid bij jongvolwassenen

Jongvolwassenen moeten leren om hun cirkel van invloed en betrokkenheid op de juiste manier te gebruiken. Tijdens de studententijd wordt hier vaak al mee geoefend. Met een bijbaantje bijvoorbeeld, of het lidmaatschap van een studentenvereniging.

Ook moet je als student vaak samenwerken met anderen om opdrachten uit te voeren. Studeren is iets heel anders dan op school zitten en lessen volgen.

Hoeveel invloed je hebt hangt voor een deel af van je karakter. Leg je makkelijk contacten, neem je gemakkelijk de leiding of kijk je liever de kat uit de boom. Het heeft voor een belangrijk deel te maken met zelfvertrouwen, en de één heeft daar nu eenmaal meer van dan de ander.

Misbruik maken van de cirkel van invloed

Er zijn helaas genoeg voorbeelden van mensen die misbruik maken van hun cirkel van invloed. Dictators zijn daar het meest in het oog springende voorbeeld van. Zij verzamelen een groep vertrouwelingen om zich heen die hun denkbeelden klakkeloos overnemen. Dit kan tot gevaarlijke situaties en zelfs oorlogen leiden.

Bekende voorbeelden zijn Adolf Hitler in Duitsland en Jozef Stalin in Rusland. Dit waren dictators die hun land met harde hand regeerden en geen tegenstand duldden. Dit had verstrekkende gevolgen en zorgde voor veel slachtoffers.

Dat misbruik maken van de cirkel van invloed kan natuurlijk ook op kleine schaal. Een leidinggevende op kantoor kan zich gedragen als een tiran en ervoor zorgen dat iedereen binnen zijn cirkel van invloed doet wat hij of zij zegt omdat iedereen bang is voor de gevolgen bij weigering.

Hoe zorg je voor een gezonde cirkel van invloed?

Het is als leidinggevende of als hoofd van een regering, want daar geldt hetzelfde voor, belangrijk om te weten of je op voldoende steun van je ‘achterban’ kunt rekenen. Als dat niet het geval is dan is de kans groot dat je cirkel van invloed steeds verder afbrokkelt en dat je dat misschien niet eens in de gaten hebt.

Veel regeringsleiders die worden afgezet hebben dat pas in de gaten op het moment dat het leger het parlementsgebouw bestormt. Voor die tijd hadden ze het idee dat ze stevig in het zadel zaten.

Datzelfde geldt voor leidinggevenden bij bedrijven die denken dat alles prima gaat, totdat het personeel ineens uit protest het werk neerlegt of massaal naar de vertrouwenspersoon of de vakbond stapt om te klagen over de manier van leidinggeven.

Het is daarom belangrijk om jezelf als leidinggevende regelmatig een spiegel voor te houden om te ontdekken of jouw manier van leidinggeven zijn vruchten afwerpt. 

Stephen Covey, de grondlegger van de cirkel van invloed

Stephen Covey was een Amerikaanse auteur die, voordat hij bekend werd als schrijver, doceerde aan de Brigham Young University. Zijn bekendste boek is ‘De 7 eigenschappen van effectief leiderschap’. Deze 7 eigenschappen worden ook vaak gebruikt tijdens seminars over de cirkel van invloed en betrokkenheid.

De 7 eigenschappen worden, vertaald naar het Nederlands, meestal als volgt omschreven:

1: Wees proactief
2: Begin met het einde in gedachten
3: Doe de belangrijke dingen eerst
4: Denk in termen van win-win
5: Eerst begrijpen, dan begrepen worden
6: Synergie, het positieve effect van samenwerken
7: Houd de zaag scherp

Deze wijze lessen van Covey kun je prima toepassen bij het creëren van je cirkel van invloed en zie je daarom vaak terug bij trainingen aan managers waar deze theorie wordt behandeld. 

Zijn er zaken waar je geen invloed op hebt?

Als je iets wilt bereiken zijn er altijd zaken waar je geen invloed op uit kunt oefenen, zoals het weer bijvoorbeeld. Maar ook kun je lang niet altijd inschatten hoe andere mensen zullen reageren. Bekende voorbeelden zijn demonstraties die worden georganiseerd en waar veel meer of juist veel minder mensen op af komen dan de organisatie vooraf had gedacht.

Maar ook maatregelen die een bedrijf neemt kunnen totaal verkeerd uitpakken of juist veel succesvoller zijn dan eerder werd gedacht.

Ondanks je cirkel van invloed en betrokkenheid is het dus altijd belangrijk om de ontwikkelingen goed in de gaten te houden zodat je indien nodig tijdig kunt bijsturen. 

Cirkel van invloed en verantwoordelijkheid

Een cirkel van invloed geeft je ook een bepaalde verantwoordelijkheid. Als anderen jou als voorbeeld of als ‘leider’ zien dan is het natuurlijk wel de bedoeling dat je die rol waarmaakt.

Van een leider wordt niet alleen verwacht dat hij daadkrachtig optreedt, maar ook dat hij indien nodig diplomatiek kan zijn, bijvoorbeeld door conflicten op te lossen. Mensen die zich verantwoordelijk voelen voor hun omgeving creëren op die manier bijna als vanzelf een cirkel van invloed om zich heen. 

Hoe herwin je je cirkel van invloed?

Het kan gebeuren dat je je cirkel van invloed verliest. Dit kan onder andere als je van baan wisselt en dus weer een nieuwe kring van vertrouwelingen om je heen moet verzamelen.

Ook kan het gebeuren dat je binnen je huidige situatie het vertrouwen verliest, bijvoorbeeld door een misstap. Maar ook ziekte kan dit veroorzaken.

Het is zaak om niet dwangmatig te proberen je cirkel van invloed weer te herstellen zoals die eerder was. Een nieuwe situatie geeft je juist de mogelijkheid om te investeren in nieuwe mogelijkheden. Dit kan zowel zakelijk als privé. Daarbij is het wel belangrijk om niet te krampachtig te werk te gaan.

Verhuis je bijvoorbeeld naar een nieuwe woonplaats dan wil je natuurlijk graag goed contact met je buren. Bedenk dat het niet vanzelfsprekend is dat iedereen je aardig vindt. Daar moet je wel wat voor doen.

Daarnaast zijn er mensen die op hun privacy gesteld zijn en geen behoefte hebben aan contact met de nieuwe buren. Ook al kun je dan wellicht geen invloed op hun leven uitoefenen, dit zijn soms wel de mensen die voor je klaar staan als je daadwerkelijk hulp nodig hebt. 

Meer leren over de cirkel van invloed?

Naast de boeken van Stephen Covey is er nog veel meer literatuur te vinden die ingaat op de cirkel van invloed en de cirkel van verantwoordelijkheid en vertrouwen.

Als je jezelf wilt ontwikkelen, dan is het zeker de moeite waard om je hierin te verdiepen. Het kan je kijk op je directe omgeving en de maatschappij in het algemeen verrijken en je nieuwe inzichten bieden.

Zowel in je werk als in je persoonlijke leven geldt immers de stelling dat je je hele leven blijft leren en ontwikkelen. Daardoor kom je verder in het leven en kun je succesvol zijn als het gaat om je maatschappelijke carrière.

Je kunt je cirkel van invloed op ieder gewenst moment heroverwegen en aanpassen aan bijvoorbeeld een nieuwe situatie. Op die manier zorg je voor de juiste balans in je eigen leven. Te veel verantwoordelijkheid nemen kan immers een burn-out opleveren, maar te weinig verantwoordelijkheid tonen kan je op kritiek van je omgeving komen te staan.